Die Urkunden Karls III.
451
sich aus der Vorurkunde, 1 sie erhält aber auch mehr oder
minder abweichenden Wortlaut. 2 Wird sonst freie Wahl zu
gesichert, quandiu ipsi monachi inter se tales invenire potuerint
qui ipsam congregationem secundum regulam s. B&nedicti regere
valeant, s so in einer Urkunde für Prüm si talis inter eos secun-
dum ccinonicam auctoritatem habilis et idoneus inveniri poterit
quem vitae religio morum compositio et s. scripturarum instructio
commendet ornet atque sanctificet. 4
Aus der Kanzlei Karls III. haben sich auch eigene Wahl
privilegien erhalten; wie jenes für Weissenburg mit der Be
stimmung licenticim habeant inter se elegendi abbatem, 6 so
schliessen sich zwei andere der sonst den Immunitäten beige
fügten Formel an. 6
Privilegien, welche freie Bischofswahl zusichern, sind sehr
selten; auch die älteren Formeln liefern dafür kein Muster."
zwei derselben bieten die Urkunden Karls. Während das eine
1 nr. 6, 102.
2 In nr. 7 wird aus der Vorurkunde Ludwigs des Frommen L 72 in der
Narratio die alte Formel wiederholt; am Schlüsse heisst es aber: Deprivilegio
vero electionis sancimus per omnia, ut deinceps nutta se aliena intromittat
persona, sed nostris futurisque temporibus familiariter intrinsecus in elec-
tione fraterna certissime pennaneat. In etwas abweichender Fassung auch
in nr. 47 für Maria Theodata in Pa via: ut iuxta normam regulae s. Bene-
dicti, cum necessitas pulsaverit, de pvopria congvegatione licentiam eligendi
habeant abbatissam semper quidem sub regis immunitate defense, ähn
lich nr. 48.
3 Rozi&re nr. 19 vgl. nr. 572.
4 nr. 105; in der Urkunde für Lorsch qui digne et regulariter eundem locum
procurare queat et secundum mandata abbatis Benedicti nova et vetera
proferre valeat nr. 72. Analog der Formel für freie Abtwahl heisst es
in nr. 106 für Honau: ut monachi liberam in Omnibus habeant potestatem
. . eligendi inter se priorem qui fideliter religionem et eorum causas pro
curare studeat. Abweichend in nr. 150 für St. Maur des Fosses elec-
tionem faciant abbatis ex suis a quo regantur.
5 nr. 65.
6 nr. 135 für St. Maximin in Trier zugleich mit der Gewährung ut hoc
idem monasterium sub nostra defensione salvum existat, nr. 4 für Mur
bach, die Formel nur in der Narratio, die Verleihung: ut sicuti haec
eadem electionis concessio a principibus Francorum concessa est, ita dein
ceps firma et stabilis permaneat; Vorurkunde verloren.
7 Erst die sog. Formulae Salomonis Roziere nr. 520 in gauz ungewöhn
licher Formulirung.