248
Maassen.
solche Priester hätten, besuchten sie nicht mehr die Kirche,
versäumten die Predigt und den öffentlichen Gottesdienst. 1
Mit diesem Gegenstände beschäftigt sich das pariser Concil
an verschiedenen Stellen. Es hält den Laien vor:
non esse sui officii, ut relictis basilicis Deo dicatis et epi-
scopali auctoritate contempta ad libitum suum in liortis et domibus
vel certe aediculis, quas juxta domos suas construunt et palliis
exornant, in quibus altaria erigi faciunt, missarum celebrationes
presbyteros facere compellant. 2
Und an einer andern Stelle wird gesagt:
Non igitur, sicut se habet quorundam reprehendenda et
emendanda consuetudo, propter aediculas, quas sibi ad votum
suum construunt ibique Deo sacmficium offerri posse et debere
contendunt, templa per sacerdotum ministerium nomini divino
dicata penitus sunt negligenda ac relinquenda. 3
Zuletzt ermahnt das Concil noch einmal:
Ut posthabitis aediculis, quas usus inolitus capellas appellat,
basilicae Deo dicatae ad missarum celebralionem audiendam et
corporis et sanguinis Dominici perceptionem sumendam, assidue
devoteque adeantur. 4
Wir finden auch hier, dass die Glosse bestrebt ist das
Verbot für Laien Capeliane sich zu halten und in ihren Häusern
Capellen zu errichten in den alten Canonen nachzuweisen.
Der c. 31 der sogenannten canones apostolorum bedroht
den Bischof, der seine Kirche durch die weltliche Gewalt er
langt hat, mit Deposition und alle, die ihm anhängen, mit
Excommunication. Die Glosse (n. 17) wendet das in dem Canon
1 S. Agobardi archiep. Lugdnn. Opera ed. Baluzius T. I. p. 134 sq.
2 L. I. c. 47 (Mansi XIV. 567). Vgl. in der 4. Abth. der Kelatio episcopo-
rum der wormser Synode vom Jahr 829 c. 12 (Pertz Leg. I. 342).
2 L. II. c. 11 i. f. (Mansi XIV. 589 sq.)
4 L. III. c. 6 (Mansi XIV. 597). Nicht ganz so strenge wie das pariser
ist in diesem Punct das Concil von Pavia vom Jahre 850. Es heisst
hier im c. 18 (Mansi XIV. 936): Ntilla ratione clerici aut sacerdotes
habendi sunt, qui sub nullius episcopi disciplina et providentia gubernantur.
Tales enim aceplialos, id est sine capite, prisca ecclesiae consuetudo nun-
cupavit. Docendi sunt igitur saeculares viri, ut, si in domibus suis mysteria
divina jugiter exerceri deteant, quod valde laudabile est, ab liis tarnen
tractentur, qui ab episcopis examinali fuerint et ab ordinatoribm suis . . .
probantur,