Der Ordo iudiciaritis des Codex Bambergensis.
325
archiep. 1 Item si ex falsis instrumentis lata fuerit, quo in
casu infra annum secnnclum canones et usque ad XX. secun-
dum leges poterit retractari, secundum distinctionem, quam
supra fecimus, cum illi titulo, qui de contumacia inscribitur,
incumbebamus, hoc casu ita, si iudex secutus sit tenorein
instrumentorum, et quaestio, si ante sententiam mota non fue
rit, nec terminata vel saltem mota. Item si ex falsis testibus
i. e. falsis attestationibus lata fuerit sententia, nulla erit. Quo
tarnen quidam intelligunt, si testes fuerint falsi et pecunia cor-
rupti; quia si testes non fuerint corrupti, sed duntaxat
falsi, non retractabitur, ut in autenticis. 2 Sententia re-
tractabitur ergo non quia falsi sed quia corrupti. Porro haec,
quae de sententia non retractanda diximus, in causa civili,
criminali vel pecuniaria intelligenda sunt, in quibus sententia
ordinis iudicialis integxitate pronuntiata et firmata nullo modo
poterit evacuari, nisi praedictis casibus. Est autem quaedam
causa ecclesiastica spiritualis, in qua res iudicata falsi quae-
stione et appellatione poterit retractari nec aliter esse consti-
tuitur, quam indicatum est, ut in causa matrimonii, quae spiri
tualis est, licet enim reguläre sit, quod res iudicata praeiudi-
cet veritati, non tarnen praeiudicat sanctitati vel religioni, ut
XXXV. q. 9. §. His ita rubricatur (ad c. 2.). Quod etiam
verum esse astruunt quidam generaliter in omnibus, nisi salus
animae periclitatur. De sententia excommunicationis breviter
sciendum, quia, sive fuerit modis omnibus iusta vel iniusta,
dummodo post appellationem non sit lata, tenet, donec per
maiorem iudicem evacuetur, ut XI. q. 3. si forte episcopus.
Quod tarnen videtur esse iniquum et canonicae aequitati con-
trarium, nisi ratio diversitatis assignetur, quae talis est: in
sententia excommunicationis poena comitatur sententiam, unde
statim, cum dictatur sententia, excommunicatus est a eommu-
nione divisus et divisus erit, donec per maiorem fuerit solu
tus. — Sequitur sententia praeceptionis. Notandum est, quod
praelatus aliquando praecipit contra deum, aliquando non.
Si praecipit contra denm, non est tenendum vel obedien-
1 Gemeint ist die in den Sammlungen vor der Comp. I. stehende, aus der
Comp. I. als c. 9. X. de sent. II. 27. aufgenommene Decretale.
2 Cf. 1. 12. Cod. ad. 1. Com. de fals. IX. 22.
