Studien zur Geschichte der altdeutschen Predigt. 
63 
vius peccas quam jtuleus vel paganus, et plus punieris. si enirn 
judeus peccaret sex peccatis et paganus similiter sex eisdem 
et christianus eisdem sex, Omnibus aliis paribus, paganus eter- 
naliter punitur in inferno, judeus gravius, christianus multo 
gravius. Die zweite Thomaspredigt Sanct. 55, 1 handelt ein 
gehendst über den Glauben, dessen Sicherheit usw. und be 
rührt auch die guten Werke in dem Vergleich 56, 1: quan- 
tumcunque magnus et bonus artifex inutilis est sine instrumento, 
ut faber sine ferramentis, nauta sine navi, sartor sine forfice 
et acu, miles sine armis et clipeo nil valet in bello etc., ita fides 
sine operibus. Der Glaube ist jetzt schwach, Sanct. 197, 2: 
modo est parva fides. faciliter enim perdunt homines fidem in 
clavibus Ecclesie, si vident aliquid sinistrum in ministris ejus, 
multi statim in fide titubant, cum aliquem judeum vel hereti- 
cum audiunt fidem suam commendare. — Gott wird mit dem 
Euphrat verglichen, Domin. 139, 1: Eccli. XIV (24,36): qui 
implet quasi Eufrates sensum. cum Eufrates egreditur, implet 
omnes alveos, quos invenit, et Deus omnes sensus. et sicut, 
qui teneret mille vitra in sole, omnia illuminarentur, sic omnes 
sancti a Deo illuminantur et dulcedine replentur. Den Sündern 
scheint Gott hart, Spec. 80, 1: sed dicis: ,durus est Deus, quod 
sic eternaliter hominem punith respondeo, quod non, sed homo 
peccator durus est Deo et crudelis sibi, et creatori nimis infi- 
delis, et Dei ac omnium sanctorum et regni celorum supra 
omnem humanam estimationem nimis temerarius et nequam 
contemptor, qui unum granum parve sinapis, immo non cente- 
simam vel millesimam partem grani sinapis, id est, unicam de- 
lectationem peccati mortalis, eis omnibus preponit. Sanct. 94, 1: 
sed dicis, o peccator: ,durus est Deush respondeo, quod digne, 
quia tu durus, crudelis, unser et vilis es, nimium immo durior 
omni creatura, tu solus peccator et diabolus, nam omnia alia 
aliqua arte vel modo molliri possunt, tu vero nullo. Sanct. 27, 2: 
sed dicit aliquis: ,videtur, quod Deus nimis dure et injuste agat, 
ut pro brevi sive temporali peccato hominem eternaliter puniat, 
scilicet pro peccato trium annorum etc/ respondeo etc. Domin. 8’’: 
tarn sevus erit peccatoribus tune (in die judicii) Deus, ut potius 
vellent esse in inferno quam coram illo comparere. videtur eis tune 
ex nimia severitate quasi furiosus, quia in nullo eis compatiens, 
penas intolerabiles infliget eis. item tarn sevus, ut omnes creature