Literaturgeschichte der Compiiatiunes antiquae etc. 
89 
cognoscitur, ubi crimen enorme commissum dicitur, ut II. q. V. super 
causa, ubi propter dilapidationem spoliatur, ut III. q. II. quia ea, ubi 
ex restitutione scandalum generatur, ut II. q. I. in primis, III. q. VI. 
hoc quippe, ubi crimen, pro quo est spoliatum, est notorium, ut II. 
q.I. manifestum, lllud tarnen quidam dicunt speciale in papa, ut XXIII. 
di in nomine. Sunt praeterae duae exceptiones, quae petenti restitu- 
tionem cum effectu obviantur: exceptio rei iudicatae super posses- 
sione: ar. supra eod. audita, et recusatio, ut s. e. c. II. Ä. 
o) ibid. v. can. institutione. 'si tarnen de jure institutionis 
iudici iiqueat, de utroque insimul potest pronuntiare, ut extra dilecti 
filii et videtur, quod de boc petentem restitutione possit reconvenire: 
ut extra bo. mem. §. ult. §. hic tarnen habetur contra Ä. . 
p) Zu c. si duobus 7. de appellat. v. juris entwickelt er fol 
gende staatsrechtliche Theorie i), welche später sehr prakisch 
wurde: 'Supple ad hoc statuti. §. Ar. quod imperator gladium non 
habeat a papa: XCYI. di. si imperator, XXIII. legimus, XXIII. q. IIII. 
quaesitum. Ar. contra XXIII. di. c. II., XCVI. duae, XV. q. VI. alias. 
Ad haec dicunt quidam, quod potestatem et gladium habet tantum 
a principibus, quorum est imperatorem eligere ex jure consuetudi- 
navio; sub papa consentientibus principibus accusari potest et etiam 
deponi, subest tarnen papae quoad spiritualia. Verum tarnen papa 
imperatori non subest nec quoad spiritualia nec quoad temporalia. 
Ecclesia enim et omnes res eins a laica potestate sunt exemtae, ut 
XXVI. bene, X. q. I. noverit, licet eas defendere teneatur, ut XXIII. 
q. V. ut principes, XI. q, III. nolite, Verius est quod gladium habeat 
a papa. Est enim corpus unum ecclesiae, ergo unum solum caput 
habere debet. Item dominus utroque gladio usus est ut XCVI cum 
ad verum, I. q. III. ex multis. Sed Petrum vicarium suum in terris in 
solidum constituit, ergo utrumque gladium ei reliquit. Item si domi 
nus materialem gladium habuit, dicas, quem principem sibi vicarium 
in hoc constituit. Item Moyses utrumque habuit, cuius successor est 
papa in novo testamento. Item ipse Petrus dixit domino: Ecce duo 
gladiihic; ergo illi gladii aput Petrum tune fuernnt. Item si quoad tem- 
porälia imperator sub papa non fuisset, ergo de eis sub papa respon- 
9 Die Autorschaft des Alauns ist durch das frühere Citat von fanered ausser Zweifel 
gestellt.