10 III. Abhandlung: J. Müller. Tusci als die eigentlichen Urheber der Disciplin, jene Stoiker als ihre, wenn auch in Wesentlichem abweichende Jünger an gesehen werden konnten. Ein solches Verhältniss ist zwar bisher von Seneca nicht angedeutet worden, konnte ihm aber vor- schweben, wie der Beisatz hier: quibus summa est fulgurum persequendorum scientia und die Aeusserung am Anfang von Cap. 41 zeigt: Haec adhuc Etruscis philosophisque communia sunt, in illud dissentiunt etc. Vgl. Cap. 37, 2; 50, 1. II, 34. 2: Es wird die Lehre der etruskischen Disciplin, dass der Blitz als Zeichen höherer Bedeutung jedes andere vorher beobachtete Zeichen auf hebe, verworfen und widerlegt: In quo mihi falli videntur. quare? quia vero verius nihil est. Si aves futura cecinerunt, nec potest hoc auspicium fulmine inritum fieri aut non futura cecinerunt. Das Dilemma herzustellen hat Madvig für nothwendig erachtet, ein Glied einzuschieben und zu schreiben: Si aves cecinerunt, aut futura cecinerunt nec potest etc. Ich denke, genügen wird: Scilicet aves aitt futura cecinerunt nec potest hoc auspicium fulmine inritum fieri, aut non futiira cecinerunt. Aus s; (d. i. scilicet) ist si geworden und aut vor futura übersehen worden. II, 35, 1 Permitte mihi illam rigidam sectam tueri eorum, qui excipiunt ista (expiationes procurationesque fulminum) et nihil esse aliud quam aegrae mentis solatia existimant. Gewiss ist das nackte excipiunt unverständlich, aber schwerlich ist es verdorben aus despiciunt, wie Madvig vermuthete (Adv. crit. II, p. 441), noch weniger aus reiciunt oder explodunt, 1 wie Andere wollten. Vielmehr wird excipiunt richtig und arti nach ista ausgefallen sein: qui excipiunt ista arti et nihil etc. Cap. 33, von wo an die ars fulminum Gegenstand der Be handlung ist, liegt zu weit zurück, um arti erübrigen und der Ergänzung überlassen zu können. Ueber excipere mit dem Dativ vgl. Dräger, Histor. Syntax I 2 , S. 423. II, 37, 1 Agere nunc causam eorum volo, qui procuranda existimant fulmina et expiationes non dubitant prodesse ali- quando ad submovenda pericula, aliquando ad levanda, ali- quando ad differenda ... § 3 ,Aut futurum, inquit, est aut non: si futurum est, fiet, etiamsi vota non suscipis, si non est futurum, 1 Dies letztere Schultess a. a. 0. p. 18.